Mikołaj Kopernik jako jeden z najwybitniejszych umysłów Polski zasłużył sobie na poczesne miejsce w naszej pamięci i sercach. Był to bez wątpienia jeden z największych astronomów w historii świata. Wybitny polihistor, parał się bardzo różnymi dziedzinami nauki jak matematyka, prawo, medycyna, ekonomia, sztuka wojenna. Znalazł się w zacnym gronie umysłowych potęg świata, jak Arystoteles, Leonardo da Vinci, Galileusz i Issac Newton. Był cudownym dzieckiem Renesansu, z którego dorobku korzystamy do dziś.
Urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu w rodzinie kupca Barbary i Mikołaja. Osieroconym po śmierci ojca zaopiekował się brat matki Łukasz Watzenrode wybrany w 1489 r. na biskupa warmińskiego. Otrzymał staranne wykształcenie. Studiował sztuki wyzwolone na Uniwersytecie Jagiellońskim w czasach świetności tzw. krakowskiej szkoły astronomiczno-matematycznej. Dzięki staraniom wuja rozpoczął i ukończył studia w Bolonii, Padwie i Ferrarze - sercu renesansowej Europy.
Jego teoria heliocentryczna budowy Układu Słonecznego, którą wyłożył w dziele “De revolutionibus orbium coelestium”, wydanej w Norymbergii, dokonała przełomu i jednej z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną niekiedy “przewrotem kopernikańskim”. Przewrót dokonany przez Mikołaja Kopernika polegał na odwadze myślenia i przeciwstawienia się autorytetom oraz fałszywym poglądom. Zainicjował powstanie nowożytnej nauki, opartej na paradygmatach obalających przekonanie o absolutnej słuszności danych twierdzeń. Polski astronom w błyskotliwym wykładzie obalił dotychczas dominującą teorię geocentryczną Ptolemeusza , zakładającą nieruchomość Ziemi znajdującej się w centrum Układu Słonecznego. W swoim dziele Kopernik dokonał przeglądu wszystkich znanych wówczas teorii na temat ruchów planet, także Arystacha z Samos i poparł tę teorię nowymi obliczeniami uzyskanymi dzięki obserwacji i zastosowaniu bardzo rozwiniętej matematyki. Na podstawie swoich odkryć polski astronom stworzył filozoficzną nadbudowę do swojej teorii tzw. zasadę kopernikańską wg której położenie Ziemi we wszechświecie nie jest w żaden sposób uprzywilejowane. Pojęcie to jest częścią współczesnej metodologii nauki nazywane również zasadą kosmogoniczną. Wedle niej obserwacje prowadzone z dowolnego miejsca we Wszechświecie powinny dać te same rezultaty jak te prowadzone z Ziemi. W szczególności zakład on, że Wszechświat jest w dużej mierze jednorodny i izotropowy[1]. Osiągniecia Kopernika rozwinął Johannes Kepler, który sformułował prawa Keplera według których ruch planet i Ziemi wokół Słońca miał kształt elipsy. Teorię heliocentryczną wykorzystywali w swoich badaniach również Galileusz, Newton i Robert Hooke.
Warto dodać, że był również wybitnym specjalistą z innych dziedzin mający na swoim koncie ważne osiągnięcia naukowe, które przysłużyły się jemu współczesnym. Do jego dorobku należy sformułowanie prawa Kopernika - Greshama, przy współpracy z angielskim kupcem i finansistą, o wypieraniu lepszego pieniądza na rynku przez gorszy. Jego prace w tej dziedzinie miały konkretny cel mianowicie reformę działalności funkcjonujących w Prusach Królewskich mennic.
Jego niezwykle bogata działalność naukowa, polityczna i gospodarcza jest przykładem, czego może dokonać człowiek o niezależnych, silnych poglądach, oddanego bez reszty swojej pasji. Twórczość i praca Mikołaja Kopernika, niezwykle cenna dla współczesnych, na trwale zapisała się złotymi zgłoskami w dziejach polskiego narodu i światowej nauki.
Grzegorz Wysokiński
[1] Brak różnic we właściwościach fizycznych tego materiału
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz